Tất cả những gì tồn tại trong thế giới đều nằm trong sự kiểm soát của Prana. Prana như là một người mẹ bảo vệ con cái mình. Hỡi Prana, hãy bảo vệ chúng con và ban cho chúng con sự sống huy hoàng và trí tuệ.
Kinh Prashna Upanishad 2.13 (Khoảng 12000 năm TCN)
Năm yếu tố chính nằm trong bản chất tự nhiên của chúng ta gồm: tâm trí, hơi thở, lời nói, thính giác và thị giác. Mỗi phần trong số chúng tranh cãi xem cái nào là quan trọng nhất. Để giải quyết tranh chấp, chúng quyết định là mỗi yếu tố sẽ lần lượt rời khỏi cơ thể để xem ảnh hưởng nếu nó vắng mặt. Đầu tiên, lời nói ra đi, tuy nhiên cơ thể vẫn tiếp tục phát triển mặc dù đã bị câm. Tiếp theo con mắt rời đi, nhưng cơ thể vẫn phát triển mặt dù bị mù. Sau đó tai rời đi, nhưng cơ thể vẫn phát triển mặc dù bị điếc. Cuối cùng, tâm trí cũng rời đi, nhưng cơ thể vẫn sống tiếp mặc dù giờ nó đã bất tỉnh. Nhưng thời điểm prana bắt đầu rời đi, cơ thể bắt đầu chết. Các yếu tố khác nhanh chóng mất đi sinh lực, vì vậy tất cả đều phụ thuộc vào prana, thừa nhận uy thế của prana và cầu xin nó ở lại.
Đây là một câu chuyển cổ trong kinh Vệ Đà, các phiên bản khác nhau của câu chuyện này có thể được tìm thấy trong các cuốn kinh Upanishad khác nhau. Câu chuyện này phản ánh cho chúng ta thấy một thực tế, trong một trạng thái bình thường, các khả năng của các yếu tố không được tích hợp và cạnh tranh với nhau để kiểm soát sự chú ý của chúng ta. Khi prana rời đi, thì không có cái nào trong số chúng có thể hoạt động được. Đạo lý trong câu chuyện này dạy ta một bài học, nếu muốn kiểm soát các yếu tố trong cơ thể, chúng ta phải kiểm soát prana.
Để mang lại những chuyển biến tích cực trong cơ thể và tâm trí, chúng ta phải hiểu về năng lượng, về prana và cách mà chúng hoạt động. Lực hay năng lượng này trong tiếng Phạm được gọi là Para, có nghĩa là “năng lượng chính”, và đôi khi được dịch là “hơi thở” hoặc “lực quan trọng”, mặc dù prana thật sự còn ẩn chứa những ý nghĩa sâu sắc hơn thế nữa. Những bí mật về Prana không được nghiên cứu sâu trong thế giới hiện đại của chúng ta nên chúng ta không thật sự hiểu biết nhiều về nó.
Prana có nhiều cấp độ ý nghĩa, từ hơi thở vật chất đến năng lượng của chính ý thức. Prana không chỉ là sinh lực cơ bản, nó còn là nguồn lực sức mạnh sáng tạo ban đầu. Nó là dạng tồn tại cơ bản và là chủ của tất cả năng lượng hoạt động ở mọi cấp độ của con người chúng ta. Thật vậy, toàn bộ vũ trụ là một biểu hiện của prana. Ngay cả kundalini shakti, sức mạnh của năng lượng Tâm Linh hay năng lượng bên trong có khả năng chuyển hóa ý thức của chúng ta, đánh thức sự Thức Tỉnh Tâm Linh bên trong chúng ta cũng chính là sự thức tỉnh/trỗi dậy của prana.
Ở cấp độ vũ trụ, có hai khía cạnh của prana. Đầu tiên là năng lượng của ý thức thuần khiết, vượt qua mọi tạo vật. Thứ hai, hay prana biểu hiện, là sức mạnh của chính sự sáng tạo. Purusha, hay còn được gọi là Bản ngã cao hơn, có thể được nói là dòng chảy prana vô định. Từ prana bất biến của nhận thức thuần túy đến prana hiển hiện của sự sáng tạo, qua đó toàn bộ vũ trụ ra đời.
Liên quan đến sự tồn tại của thế giới vật chất, prana hay năng lượng sống được hiểu hiện thành yếu tố không khí, trong đó có oxy mà chúng ta hít thở. Ở mức độ tinh tế, yếu tố không khí tương ứng với xúc giác; thông qua xúc giác, chúng ta cảm thấy còn sống và có thể truyền sinh lực của mình cho người khác.
KOSHAS
Con người bao gồm năm koshas hay tạm gọi là 5 lớp cơ thể:
Annamaya kosha (“lớp cơ thể thực phẩm”). Đây là cơ thể vật chất, bao gồm năm yếu tố chúng ta ăn vào (đất, nước, không khí, lửa, ete).
Pranamaya kosha (“lớp cơ thể bằng hơi thở”). Đây là cơ quan quan trọng, bao gồm năm khía cạnh của prana được gọi là vayus.
Manomaya kosha (“lớp cơ thể của những ấn tượng”). Đây là cấp độ bên ngoài, hoặc cấp độ thấp hơn của tâm trí, chứa đầy năm loại ấn tượng giác quan.
Vijnanamaya kosha (“lớp cơ thể của ý tưởng”). Đây là trí thông minh tự nó, hoạt động trí óc có định hướng.
Anandamaya kosha (“lớp cơ thể của những trải nghiệm”). Đây là tâm trí sâu hơn, chứa trí nhớ, tâm trí siêu phàm và tâm trí siêu ý thức
Pranamaya kosha là lĩnh vực cung cấp năng lượng sống của chúng ta. Vỏ bọc này trung gian giữa một bên là cơ thể vật chất và một bên là ba vỏ bọc của tâm trí (tâm trí bên ngoài, trí thông minh và tâm trí bên trong). Nó cũng làm trung gian giữa năm yếu tố tổng thể và năm ấn tượng giác quan.
Từ tạm dịch cho pranamaya kosha một cách nôm na có thể được gọi là “vỏ bọc quan trọng” hoặc “cơ thể quan trọng”. Pranamaya kosha, được kết nối với năm cơ quan vận động (bài tiết, cơ quan sinh dục, bàn chân, bàn tay và cơ quan thanh âm), chứa đựng những thúc giục của chúng ta về sự tồn tại, sinh sản, di chuyển và thể hiện bản thân. Nó cung cấp cho chúng tôi sự nhiệt tình và động lực thúc đẩy cho tất cả những gì chúng ta làm trong cuộc sống.
Hầu hết chúng ta bị chi phối bởi tầng cơ thể Pranamaya kosha và những thôi thúc sâu thẳm của nó, những thứ cần thiết để chúng ta duy trì sự sống của cơ thể này. Tầng này cũng là ngôi nhà của bản ngã tiềm thức, nơi chứa đựng những nỗi sợ hãi, ham muốn và chấp trước khác nhau của chúng ta. Hầu hết chúng ta dành cả cuộc đời để tìm kiếm sự hưởng thụ thông qua kosha này dưới dạng khoải cảm giác quan và theo đuổi các đối tượng vật chất.
Những người có cơ thể khỏe mạnh có khả năng gây ấn tượng với thế giới về tính cách của họ và thường trở nên nổi bật trong cuộc sống. Những người có cơ thể yếu ớt không có năng lượng để hoàn thành nhiều việc, và thường chỉ ở những vị trí cấp dưới. Nói chung, những người có bản chất sống mạnh mẽ nhưng ích kỷ sẽ điều hành thế giới. Nhưng bản chất này có thể là một trong những trở ngại lớn nhất trên con đường tâm linh vì nó khiến người đó khó đầu hàng trước bất kỳ quyền lực nào cao hơn hoặc tự đặt câu hỏi về nguyên nhân/động lực của những thôi thúc ham muốn của bản thân.
Điều này khiến một số người nghĩ rằng đời sống tâm linh đòi hỏi chúng ta phải kiềm chế prana của mình, nhưng một người có pranamaya kosha mạnh mẽ hoàn toàn khác với một người sống đầy bản ngã với những ham muốn thuần vật chất hoặc không thể làm chủ những mong muốn của các giác quan. Sức mạnh của người có pranamaya kosha mạnh mẽ này không phải là từ quyền lực cá nhân mà là từ sự đầu hàng hoàn toàn trước năng lượng thiêng liêng thần thánh.
Nếu không có pranamaya kosha được tâm linh hóa mạnh mẽ, chúng ta thiếu năng lượng để thực hiện các thực hành của mình một cách mãnh liệt và bền vững.
Trong thần thoại Hindu, prana cao hơn này được tượng trưng bởi thần khỉ Hanuman, con trai của gió, câu chuyện được kể trong kinh Ramayana của Ấn Độ cổ đại. Hanuman đã đầu hàng thần thánh dưới hình dạng hóa thân thần thánh Rama và vợ ông, Sita, và nhờ đó ông có được khả năng trở nên lớn hay nhỏ tùy ý, vượt qua mọi kẻ thù và chướng ngại vật, và thực hiện được những điều kỳ diệu. Bản chất quan trọng được hướng dẫn về mặt tinh thần như vậy có năng lượng, sự tò mò và nhiệt tình, cùng với khả năng kiểm soát các giác quan và những thôi thúc quan trọng — tất cả đều phụ thuộc vào ý chí và những khát vọng cao hơn.
NĂM LOẠI PRANA TRONG YOGA

Pranamaya kosha bao gồm năm prana, còn được gọi là vayus hoặc “lực của không khí”. Năm prana này được phân loại theo chuyển động và hướng. Đây là một chủ đề quan trọng trong y học Ayurvedic cũng như trong thực hành Yogic.
Prana Vayu
Prana vayu theo nghĩa đen có nghĩa là “không khí chuyển động về phía trước” (forward-moving air), bởi vì nó hướng vào bên trong và chi phối tất cả các hình thức tiếp nhận của cơ thể: từ ăn, uống và hít vào, đến việc tiếp nhận các kích thích/ấn tượng của các giác quan và trải nghiệm tinh thần. Nó có bản chất là động lực, thiết lập mọi thứ chuyển động và hướng dẫn chúng, và nó cung cấp năng lượng cơ bản thúc đẩy chúng ta trong cuộc sống.
Apana Vayu
Apana vayu, “không khí di chuyển đi (the air that moves away),” di chuyển xuống và ra ngoài, chi phối tất cả các hình thức đào thải và sinh sản (cũng có chuyển động đi xuống). Nó chi phối quá trình đào thải phân và nước tiểu, tống xuất tinh dịch, dịch kinh nguyệt, thai nhi và thải khí cacbonic qua hơi thở. Ở mức độ sâu hơn, nó quy định việc loại bỏ các trải nghiệm tiêu cực về giác quan, cảm xúc và tinh thần. Nó là cơ sở của chức năng miễn dịch của chúng ta.
Udana Vayu
Udana vayu, “không khí hướng lên”, di chuyển lên và mang lại những chuyển động về chất hoặc biến đổi của năng lượng sống. Nó chi phối sự phát triển của cơ thể và khả năng đứng, cũng như lời nói, nỗ lực, nhiệt tình và ý chí. Đó là năng lượng tích cực chính của chúng ta, giúp chúng ta phát triển những lớp vỏ bọc khác nhau và tiến hóa trong ý thức.
Samana Vayu
Samana vayu, “cân bằng không khí”, di chuyển từ ngoại vi vào trung tâm, thông qua một hành động khuấy động và sáng suốt. Nó hỗ trợ tiêu hóa ở mọi cấp độ, hoạt động trong đường tiêu hóa để tiêu hóa thức ăn, trong phổi để tiêu hóa không khí hoặc hấp thụ oxy, và trong tâm trí để tiêu hóa trải nghiệm — giác quan, cảm xúc và tinh thần.
Vyana Vayu
Vyana vayu, “không khí hướng ra bên ngoài,” di chuyển từ trung tâm ra ngoại vi, điều chỉnh sự lưu thông ở tất cả các cấp độ. Nó di chuyển thức ăn, nước và oxy đi khắp cơ thể, đồng thời giữ cho cảm xúc và suy nghĩ của chúng ta lưu thông trong tâm trí, truyền động lực và cung cấp sức mạnh.
Năm pranas cũng có thể được nhìn thấy theo vùng cơ thể của chúng. Prana vayu chi phối sự chuyển động của năng lượng từ đầu xuống rốn, đây là trung tâm pranic của cơ thể vật lý. Apana vayu chi phối sự chuyển động của năng lượng từ rốn xuống luân xa gốc ở đáy cột sống. Samana vayu chi phối sự chuyển động của năng lượng từ toàn bộ cơ thể trở lại rốn. Vyana vayu chi phối sự chuyển động của năng lượng ra khỏi rốn khắp toàn bộ cơ thể. Udana vayu chi phối sự chuyển động của năng lượng từ rốn lên đầu.
Tóm lại, prana vayu điều chỉnh việc hấp thụ các chất, samana điều chỉnh quá trình tiêu hóa của chúng và vyana điều chỉnh sự lưu thông của các chất dinh dưỡng. Udana kiểm soát việc giải phóng năng lượng tích cực, và apana kiểm soát việc loại bỏ các chất thải. Điều này giống như hoạt động của một cỗ máy hiệu quả. Prana mang nhiên liệu vào, samana chuyển nhiên liệu này thành năng lượng, và vyana luân chuyển năng lượng đến các nơi làm việc khác nhau. Apana là xử lý các chất thải được tạo ra từ quá trình chuyển đổi. Udana quản lý năng lượng do đó tạo ra, cho phép máy hoạt động hiệu quả.
Chìa khóa của sức khỏe là giữ cho các prana của chúng ta hoạt động hài hòa. Khi một prana trở nên mất cân bằng, những prana khác cũng có xu hướng mất cân bằng, bởi vì chúng đều liên kết với nhau. Nói chung prana và udana cân bằng apana, vì các lực tạo năng lượng cân bằng với các lực loại bỏ. Tương tự như vậy vyana và samana phối hợp với nhau về sự mở rộng và co lại.
CÁCH PRANA TẠO RA CƠ THỂ VẬT LÝ
Không có prana, cơ thể vật chất không hơn một cục đất sét. Prana điêu khắc khối sền sệt này thành các chi và các cơ quan khác nhau bằng cách tạo ra các kênh thần kinh tinh tế khác nhau, hay còn gọi là nadis, qua đó nó có thể vận hành và cung cấp năng lượng cho vật chất thô, định hình nó thành các mô và cơ quan khác nhau.
Prana vayu tạo ra các khe hở và các kênh trong đầu và não xuống tim. Có bảy lỗ trong đầu: hai mắt, hai tai, hai lỗ mũi và miệng. Udana vayu hỗ trợ prana trong việc tạo ra các lỗ mở ở phần trên của cơ thể, đặc biệt là miệng và các cơ quan thanh âm, bởi vì miệng là lỗ mở chính không chỉ cho đầu mà còn cho toàn bộ cơ thể. Trên thực tế, theo một nghĩa nào đó, cơ thể vật lý là phần mở rộng của miệng, là cơ quan chính để ăn uống và tự thể hiện bản thân.
Apana vayu tạo ra các lỗ mở ở phần dưới của cơ thể, những lỗ này của hệ thống bài tiết và tiểu – sinh dục. Samana vayu tạo ra các lỗ mở ở phần giữa của cơ thể, những lỗ của hệ tiêu hóa, tập trung ở rốn. Nó mở ra các kênh của ruột và các cơ quan như gan và tuyến tụy. Vyana vayu định hình các kênh đi đến ngoại vi của cơ thể, cánh tay và chân. Nó tạo thành các tĩnh mạch và động mạch cũng như các cơ, gân, khớp và xương.
Rốn là trung tâm pranic chính của cơ thể vật chất, hay còn gọi là annamaya kosha (“cơ thể làm bằng thức ăn”), được chi phối bởi hệ thống tiêu hóa. Tổng prana được đưa vào làm thức ăn thông qua quá trình tiêu hóa, tập trung ở ruột non và được giữ trong các mô nặng hơn, chủ yếu là cơ. Tuy nhiên, prana cũng có các trung tâm khác, dựa trên chức năng của nó ở các cấp độ tinh vi hơn.
Trái tim là trung tâm năng lượng chính cho pranamaya kosha. Prana tinh tế được hít vào bằng hơi thở được vận chuyển bởi máu do hoạt động của tim. Đầu là trung tâm năng lượng chính của manomaya kosha, hay còn gọi là vỏ bọc tinh thần, được cung cấp năng lượng bởi nhận thức cảm tính, chi phối bởi mắt và tai.
Hít thở là hình thức chính của hoạt động pranic trong cơ thể. Prana vayu chi phối việc hít thở; samana chi phối sự hấp thụ oxy, xảy ra chủ yếu trong quá trình duy trì hơi thở; và vyana quản lý sự lưu thông của nó. Apana quy tắc thở ra, đặc biệt liên quan đến việc giải phóng carbon dioxide. Udana kiểm soát quá trình thở ra bằng cách giải phóng năng lượng tích cực qua hơi thở, ví dụ như trong bài nói hoặc bài hát.